ការដាក់បញ្ចូល​ IUD (ស្ពាន់) ដែលគ្មានអរម៉ូន

អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពដែលមានការបណ្តុះបណ្តាលត្រឹមត្រូវ ជាធម្មតាតែងតែស៊កបញ្ចូល IUD គ្មានអរម៉ូននៅតាមកន្លែងផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព។ ទោះបីជាអ្នកអាចទិញវាពីឱសថស្ថានដោយខ្លួនឯងក៏ដោយ អ្នកនៅតែត្រូវទៅកន្លែងថែទាំសុខភាពដើម្បីឲ្យអ្នកជំនាញដាក់បញ្ចូលឲ្យអ្នក។ ទោះបីជាអ្នកអាចដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់នៅពេលណាក៏បាន អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពមួយចំនួនចូលចិត្តណែនាំឲ្យអ្នកដាក់ស៊កបញ្ចូលវាក្នុងអំឡុងពេលមករដូវព្រោះនៅពេលនោះពួកគេដឹងប្រាកដថាអ្នកគ្មានផ្ទៃពោះនោះទេ។ លើសពីនេះ មាត់ស្បូនរបស់អ្នកមានការរីកមាត់ធំជាងធម្មតាពេលមករដូវ ដែលធ្វើឲ្យការបញ្ចូល IUD កាន់តែងាយស្រួល។ [4] ។
គេមិនតម្រូវឲ្យអ្នកចាំបាច់ត្រូវតែសម្រាក​បន្ទាប់​ពី​ការ​ដក​ចេញ​នូវ IUD ដែល​ផុត​កំណត់​នោះ​ទេ។ IUD ស្ពាន់ថ្មីអាចត្រូវបានដាក់បញ្ចូលភ្លាមៗនៅពេលដែល IUDស្ពាន់ចាស់ត្រូវបានដកចេញរួចហើយ ឬបន្ទាប់ពីការសម្រាលកូនឬការរំលូតកូន។ IUD ស្ពាន់ក៏អាចដាក់បញ្ចូលជាមធ្យោបាយពន្យារកំណើតបន្ទាន់ (ក្នុងអំឡុងពេល ៥ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការរួមភេទដោយមិនបានការពារ) ។

តើអ្នកត្រូវត្រៀមខ្លួនដូចម្តេចខ្លះមុននឹងការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់?

ជំហានដំបូងក្នុងការទទួលសេវាដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់គឺការពិភាក្សាជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកថាតើអ្នកមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីទទួលបានការដាក់ IUD ស្ពាន់បានឬអត់។ គេនឹងសួរសំណួរទៅកាន់អ្នកដែលនឹងជួយកំណត់ថាតើអ្នកមានជម្ងឺកាមរោគ មានប្រតិកម្មជាមួយនឹងស្ពាន់ ឬលក្ខខណ្ឌផ្សេងទៀតដែលអាចរារាំងអ្នកពីការទទួលបាន IUD ស្ពាន់។ អ្នកនឹងត្រូវបានស្នើសុំឲ្យធ្វើតេស្តនៅមន្ទីរពិសោធន៍ ប្រសិនបើមានគេសង្ស័យថាអ្នកមានការឆ្លងមេរោគណាមួយ។ អ្នកនឹងត្រូវបានគេពិនិត្យអាងត្រគាកផងដែរ ដើម្បីធានាថា IUD ជាជម្រើសត្រឹមត្រូវសម្រាប់អ្នក [3] ។ នៅពេលដែលអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបានកំណត់ថាអ្នកមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីទទួលបានការពន្យារកំណើតតាមវិធីសាស្រ្តនេះ គេនឹងអាចផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដើម្បីជួយអ្នកជាមួយនឹងការឈឺចាប់ណាមួយដែលអ្នកអាចមានក្នុងអំឡុងពេលកំពុងដាក់កង និងបន្ទាប់ពីដាក់កង។ ជាធម្មតាគេនឹងឲ្យថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់នេះប្រហែល ៣០ នាទីមុនពេលដាក់បញ្ចូលកង។ អ្នកក៏អាចជ្រើសរើសដើម្បីឲ្យគេចាក់ថ្នាំស្ពឹកទៅមាត់ស្បូនរបស់អ្នកក៏បានដែរ។

តើអ្វីទៅជាដំណើរការនៃការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់?

ដូចនឹងការពិនិត្យរោគស្ត្រីផ្សេងទៀតដែរ អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកនឹងសុំឲ្យអ្នកដេកផ្ងារដើម្បីធ្វើការស៊កបញ្ចូល IUD ។ អ្នកនឹងត្រូវដាក់ជើងសងខាងរបស់អ្នកលើចន្ទល់មួយម្នាក់។ បន្ទាប់មកគេនឹងយកក្រណាត់មួយគ្របដណ្តប់រាងកាយរបស់អ្នក។ អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកនឹងពន្យល់គ្រប់ជំហាននៃដំណើរការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់ ហើយថែមទាំងបង្ហាញអ្នកនូវឧបករណ៍ដែលគេប្រើសម្រាប់ការដាក់បញ្ចូល រួមទាំង IUD ស្ពាន់ផងដែរ។ ឧបករណ៍ដែលគេស្គាល់ថាជា speculum ឬ ចំពុះទានឹងត្រូវបានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងទ្វារមាសរបស់អ្នក ដើម្បីទប់ឲ្យមាត់ស្បូននៅចំហ។ បន្ទាប់មកអ្នកផ្តល់សេវានឹងសម្អាតទ្វារមាស និងមាត់ស្បូនរបស់អ្នកដោយប្រើថ្នាំសំលាប់មេរោគដែលសមស្រប។ ការធ្វើបែបនេះនឹងជួយការពារការឆ្លងមេរោគដែលទាក់ទងនឹងដំណើរការដាក់បញ្ចូល។ IUD ស្ពាន់នឹងត្រូវបានដាក់នៅខាងក្នុងស្បូនរបស់អ្នកដោយប្រើឧបករណ៍ដាក់បញ្ចូលពិសេស។ នៅពេលដែល IUD បានដាក់ចូលក្នុងស្បូនហើយ ឧបករណ៍សម្រាប់ដាក់បញ្ចូលនោះនឹងត្រូវដកចេញ។ បន្ទាប់មក អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពនឹងកាត់ខ្សែនៅចុង IUD ស្ពាន់ត្រឹមប្រវែងដែលគេចង់បាន។ នៅពេលដែលគេកាត់រួចហើយ គេនឹងដកឧបករណ៍ចំពុះទានោះចេញ។
ស្ត្រីមួយចំនួនបានរាយការណ៍ថាមានអារម្មណ៍រមួលចុកក្នុងអំឡុងពេលដែលដាក់បញ្ចូល។ អ្នកផ្សេងទៀតអាចមានអារម្មណ៍មិនស្រួលបន្តិចបន្តួច។ ការឈឺចាប់ដែលកើតឡើងនៅពេលដាក់​បញ្ចូលកងធម្មតា​នឹង​បាត់​​ក្នុង​រយៈពេល ២ នាទី។ ការឈឺចាប់ក៏អាចត្រូវបានសម្រួលជាមួយនឹងថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដូចជា Paracetamol ឬ Ibuprofen។ អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកនឹងជូនដំណឹងដល់អ្នកនៅពេលដែលដំណើរការដាក់បញ្ចូលកងត្រូវបានចប់រួចរាល់ ហើយគេនឹងឲ្យអ្នកសម្រាក។ ពេលរួចរាល់ អ្នកនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យងើបអង្គុយយឺតៗ ហើយស្លៀកពាក់។ បន្ទាប់មកអ្នកផ្តល់សេវានឹងចែករំលែកព័ត៌មានបន្ថែមអំពីអ្វីដែលអ្នកគួរតែរំពឹងទុក និងពេលណាអ្នកត្រូវធ្វើការតាមដានម្តងទៀត (ជាធម្មតា ៣ ទៅ ៦ សប្តាហ៍បន្ទាប់ពីការបញ្ចូល)។

តើអ្នកគួររំពឹងទុកអ្វីបន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់?

ក្នុងករណីជាច្រើន ការបញ្ចូល IUD មិនមែនជាដំណើរការស្មុគស្មាញនោះទេ ហើយអ្នកគួរតែអាចត្រឡប់ទៅធ្វើសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នកវិញបានភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការដាក់កង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មនុស្សមួយចំនួនអាចនឹងមានសម្ពាធឈាមទាប មានអាការៈវិលមុខ ចង្អោរ និងបេះដូងលោតយឺត ប៉ុន្តែកម្រមានការដួលសន្លប់ណាស់។ បទពិសោធន៍ផ្សេងទៀតមានដូចជាការឈឺចាប់ក្រោយការដាក់បញ្ចូល។ ផលរំខានទាំងនេះអាចត្រូវបានសម្រួលដោយការសម្រាក និងថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់។ នៅក្នុងប្រទេសខ្លះ គេតម្រូវចាំបាច់ឲ្យនរណាម្នាក់រងចាំនាំអ្នកទៅផ្ទះវិញ បន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល IUD ។ អ្នកត្រូវប្រាកដឲ្យច្បាស់ថាអ្នកបានសាកសួរអំពីអ្វីដែលអ្នកត្រូវការទាំងអស់មុនពេលកក់ការណាត់ជួបដើម្បីទទួលសេវាដាក់កងរបស់អ្នក។

តើអ្នកអាចឆែកទីតាំងស្ថិតនៅនៃ IUD ស្ពាន់តាមវិធីណា?

នៅពេលដែល IUD បានដាក់ចូលទៅក្នុងស្បូនហើយ អ្នកអាចសម្គាល់ឃើញខ្សែតូចដែលសំយ៉ុងចេញប្រហែលប្រវែង ២ អ៊ីញពីស្បូនទៅផ្នែកខាងលើនៃទ្វារមាសរបស់អ្នក (ខ្សែនេះមិនលេចចេញពីទ្វារមាសទេ) វានៅកន្លែងនោះដើម្បីឲ្យ IUD អាច ត្រូវបានដកចេញនៅពេលក្រោយបានយ៉ាងងាយ [5] ។
នៅពេលដែលវានៅក្នុងនោះហើយ អ្នកគប្បីគួរតែពិនិត្យមើលចុងខ្សែកងពីរទៅបីដងក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាវានៅទីតាំងដូចដើម។
– លាងដៃជាមួយនឹងសាប៊ូ និងទឹកហើយ អង្គុយចោងហោងចុះក្រោម
– លូកម្រាមដៃចូលក្នុងទ្វារមាស រហូតដល់អ្នកប៉ះមាត់ស្បូនរបស់អ្នក ដែលមានសណ្ឋានតាន់ និង ស្រដៀងនឹងកៅស៊ូ ដូចនៅចុងច្រមុះរបស់អ្នកដែរ។
– ស្ទាបរកចុងខ្សែនៃកង។ ប្រសិនបើអ្នករកវាឃើញ គឺល្អហើយ នេះមានន័យថាកងរបស់អ្នកគឺនៅទីតាំងត្រឹមត្រូវហើយ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកប៉ះចំផ្នែករឹងនៃកងចំនៅមាត់ស្បូនរបស់អ្នក នោះមានន័យថាអ្នកត្រូវសារ៉េវាឲ្យត្រូវទីតាំងវិញ ដោយខ្លួនឯង ឬដោយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព។ [6]
កុំទាញខ្សែនោះ! ប្រសិនបើអ្នកធ្វើដូច្នេះ IUD របស់អ្នកអាចផ្លាស់ទីចេញពីកន្លែងតាំងនៅរបស់វា។ ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចមានស្ទាបប៉ះខ្សែ IUD នោះទេ អ្នកគួរតែជៀសវាងការរួមភេទ ឬប្រើស្រោមអនាម័យ រហូតដល់អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកបញ្ជាក់ថា IUD ស្ថិតនៅទីតាំងដែលត្រឹមត្រូវ។ ប្រសិនបើអ្នករួមភេទ ៥ ថ្ងៃមុនពេលសម្គាល់ឃើញខ្សែដែលបាត់នោះ អ្នកគួរតែប្រើវិធីសាស្រ្តពន្យារកំណើតបន្ទាន់។
ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍មិនស្រួលចិត្តក្នុងការឆែកមើកខ្សែកងខ្លួនឯងនោះទេ អ្នកផ្តល់សេវាអាចឆែកមើលឲ្យអ្នកបាន ៣ ទៅ ៦ សប្តាហ៍បន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូលកង ហើយអ្នកអាចឆែកម្តងទៀតនៅឆ្នាំបន្ទាប់ៗទៀតជារៀងរាល់ឆ្នាំ។

តើការរមួលចុកនឹងបន្តកើតមានរយៈពេលប៉ុន្មានទៀតបន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់?

ការឈឺចាប់ដែលកើតមានបន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់មានការប្រែប្រួលពីស្ត្រីទៅស្ត្រី។ ចំពោះអ្នកខ្លះ ការរមួលចុក និងឈឺខ្នងជាធម្មតានឹងបាត់ទៅវិញក្នុងរយៈពេល ១ ទៅ ២ ថ្ងៃ។ សម្រាប់អ្នកផ្សេងទៀត វាអាចនឹងចំណាយពេលច្រើនសប្តាហ៍ ឬរហូតដល់ ៣ទៅ ៦ ខែ។ អ្នក​ក៏​អាច​ជួប​ប្រទះ​នឹង​ការ​ហូរ​ឈាម​ខ្លាំង ការមករដូវមិន​ទៀងទាត់ និង​ការចុកពោះមករួមជាមួយនឹងការធ្លាក់ឈាម​ក្នុង​រយៈពេល​ពី ៣ ទៅ ៦ ខែ​។

តើអ្នកនឹងបន្តធ្លាក់ឈាមរយៈពេលប៉ុន្មានទៀតបន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់?

អ្នកទំនងជានឹងមានការធ្លាក់ឈាមក្នុងរយៈពេល ១ ទៅ ៧ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល IUD ។ ការ​ហូរ​ឈាម​នេះ​នឹង​បន្តហូរកាន់តែ​ច្រើនជាងមុនទៀត​ប៉ុន្មាន​ម៉ោង​បន្ទាប់​ពី​ការ​ដាក់កង ប៉ុន្តែ​បន្ទាប់​ពីនោះមក វានឹង​ថយការធ្លាក់ឈាមបន្តិចម្តងៗតាមពេល​វេលា។ ប្រសិនបើបន្ទាប់ពីការដាក់កង អ្នកមានគ្រុនក្តៅ ឬធ្លាក់ឈាមខ្លាំង (ធ្លាក់ឈាមជោគសំឡីអនាម័យ ១ ទៅ​ ២ បន្ទះក្នុងរយៈពេលមួយម៉ោង) ឬមានក្លិនស្អុយ វាអាចមានន័យថាអ្នកមានការឆ្លងមេរោគហើយ។ អ្នកត្រូវទៅស្វែងរកការព្យាបាលជាបន្ទាន់។ វាក៏ជារឿងធម្មតាដែរ នៅពេលអ្នកឃើញកំណកឈាមនៅថ្ងៃដំបូងបន្ទាប់ពីការដាក់កង ប៉ុន្តែការធ្លាក់កំណកឈាមចេញមកនោះវាមិនបន្តរយៈពេលយូរនោះទេ។ ការធ្លាក់ឈាមបន្តាកប្រឡាក់ខោក្នុងបន្តិចបន្តួច ឬធ្លាក់ឈាមគួរតែបាត់ទៅវិញក្នុងរយៈពេលពី ៣ ទៅ ៦ ខែ ប៉ុន្តែប្រសិនបើការធ្លាក់ឈាមវាបន្តលើសពី ៦ ខែ អ្នកគួរតែទៅពិគ្រោះជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នក។

តើនៅពេលណាដែរដែល IUD ស្ពាន់មានប្រសិទ្ធភាពបន្ទាប់ពីការដាក់កង?

IUD ស្ពាន់នឹងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការការពារពីការមានផ្ទៃពោះបន្ទាប់ពីការដាក់កងភ្លាមៗ។

នៅពេលណាដែលខ្ញុំអាចរួមភេទបានបន្ទាប់ពីការដាក់ IUD ស្ពាន់ចូលក្នុងស្បូន?

ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឆ្លងមេរោគ អ្នកគួរតែរង់ចាំយ៉ាងហោចណាស់ ២៤ ម៉ោងបន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល IUD ស្ពាន់ មុនពេលអ្នកអាចរួមភេទតាមទ្វារមាស ប្រើ តមប៉ុង ឬពែងរដូវ ងូតទឹក (មុជខ្លួនទាំងមូល) ឬទៅហែលទឹក។

តើអ្នកអាចមានផ្ទៃពោះបានទេបន្ទាប់ពីការដាក់ IUD ស្ពាន់?

ការមានផ្ទៃពោះនៅពេលកំពុងដាក់ IUD ស្ពាន់គឺមិនងាយនឹងកើតឡើងនោះទេ។ យោងតាមសៀវភៅណែនាំស្តីពីផែនការគ្រួសារ Family Planning Handbook for providers មានតែ ១% នៃមនុស្សដែលប្រើ IUD ស្ពាន់ទេនឹងមានផ្ទៃពោះក្នុងអំឡុងពេលឆ្នាំដំបូងបង្អស់នៃការដាក់វា។ នៅពេល​មាន​ផ្ទៃពោះ វាមានឱកាស​តិចតួច​បំផុតនៃ​ការ​មាន​កូនក្រៅស្បូន។ ប្រសិនបើអ្នកសង្ស័យថាអ្នកមានសញ្ញាដំបូងនៃការមានផ្ទៃពោះ អ្នកគួរតែធ្វើតេស្តពិនិត្យផ្ទៃពោះឲ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ប្រសិនបើការធ្វើតេស្តចេញមកលទ្ធផលវិជ្ជមាន អ្នកគួរតែទៅពិគ្រោះជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកជាបន្ទាន់ ដើម្បីដឹងឲ្យច្បាស់ថាអ្នកមានកូនក្រៅស្បូនឬអត់។ ប្រសិនបើមានផ្ទៃពោះ IUD អាចយកចេញបាន ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកបន្តមានផ្ទៃពោះដោយសុវត្ថិភាព ឬធ្វើការរំលូតកូន។ នៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់បន្តមានផ្ទៃពោះនៅពេលកំពុងមាន IUD ស្ពាន់នៅក្នុងស្បូន វាមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការបាត់បង់កូន។

តើ IUD ស្ពាន់អាចបង្កឲ្យមានជម្ងឺរលាកសរីរាង្គអាងត្រគៀក​​ (PID) ដែរឬទេ?

សៀវភៅណែនាំស្តីពីផែនការគ្រួសារសម្រាប់អ្នកផ្តល់សេវា The Family Planning Handbook ពន្យល់ថា IUD ស្ពាន់មិនបណ្តាលឲ្យមានជម្ងឺរលាកសរីរាង្គអាងត្រគាក (PID) ទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើ IUD ត្រូវបានដាក់នៅក្នុងអ្នកដែលមានជំងឺប្រមេះទឹកថ្លា ឬ ប្រមេះទឹកបាយ ជំងឺទាំងនេះអាចបណ្តាលឲ្យមានជម្ងឺរលាកសរីរាង្គអាងត្រគៀកផងដែរ ។ ទោះបីជាវាមិនមែនជារឿងដែលឧស្សាហ៏កើតឡើងក៏ដោយ ប្រសិនបើមានការឆ្លងមេរោគមែន វានឹងស្តែងចេញជារោគសញ្ញាក្នុងរយៈពេល ២០ ថ្ងៃដំបូងបន្ទាប់ពីការដាក់បញ្ចូល។ គេប៉ាន់ប្រមាណថានៅក្នុងក្រុមបុគ្គលដែលមានហានិភ័យខ្ពស់នៃការឆ្លងជំងឺកាមរោគ (STIs) ហើយក្នុងករណីដែលការតាមដានជំងឺកាមរោគបានកំណត់អត្តសញ្ញាណពាក់កណ្តាលនៃករណីឆ្លងជម្ងឺកាមរោគនោះ អត្រានៃការមានជម្ងឺ PID នឹងមានតិចជាង ២ សម្រាប់រាល់ការដាក់កង ១០០០ នាក់ ។
ប្រសិនបើអ្នកជួបប្រទះនូវរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីខាងក្រោមក្នុងរយៈពេល ២០ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការដាក់ IUD ស្ពាន់ នោះអ្នកអាចមានឱកាស ក្នុងការឆ្លងជម្ងឺ PID ។ អ្នកគួរតែត្រលប់ទៅរកអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកឲ្យប្រញ៉ាប់តាមដែលអាចធ្វើបាន ដើម្បីធ្វើការវាយតម្លៃបន្ថែម និងធ្វើការព្យាបាលដោយសមស្រប។
មានការធ្លាក់សមិនប្រក្រតីពិទ្វារមាស
មានការចង្អោរ និង/ឬ ក្អួត
មានការឈឺចាប់ខ្លាំងនៅពេលកំពុងរួមភេទ
ក្តៅខ្លួន/រងារញ៉ាក់ និង
មានការឈឺចាប់នៅផ្នែកខាងក្រោមពោះ