Hormonal Olmayan RİA genellikle uzman bir sağlık personeli tarafından bir sağlık kuruluşunda takılır. Bir eczaneden satın alabilseniz de, taktırmak için bir sağlık kuruluşuna gitmeniz gerekir. Ayın herhangi bir zamanında takılabilse de, bazı sağlık personelleri hamile olmadığınızdan emin olduklarından dolayı adet döneminde takmayı tercih edecektir. Buna ek olarak, adet döneminde rahim ağzı genellikle genişler ve bu da RİA’nın takılmasını kolaylaştırır. [4].
Kullanım süresi dolmuş bir RİA’nın çıkarılmasından sonra bir dinlenme süresine ihtiyacınız yoktur. Bakırlı RİA, eskisi çıkarılır çıkarılmaz, doğumdan veya kürtajdan hemen sonra veya hatta acil doğum kontrolü olarak (korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 5 gün içinde) takılabilir.
Bakır RİA Takılması İçin Nasıl Hazırlanılır?
Bakırlı RİA taktırmanın ilk adımı sağlık uzmanınızla uygunluğunuzu görüşmenizdir. Cinsel yolla bulaşan herhangi bir enfeksiyonunuz, bakır alerjiniz veya bakırlı RİA kullanmanızı engelleyebilecek başka bir durumunuz olup olmadığını belirlemeye yardımcı olacak sorular sorulacaktır. Bir enfeksiyondan şüphelenmeniz için nedenleriniz varsa bir laboratuvar testi yaptırmanız istenecektir. Ayrıca RİA’nın sizin için doğru olduğundan emin olmak için pelvik muayene de yapılacaktır [3]. Bu yöntem için uygun olduğunuz tespit edildikten sonra, bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, takılma sırasında ve sonrasında hissetme ihtimaliniz olan herhangi bir ağrıya karşı yardımcı olması için size bir ağrı kesici verebilir. Bu genellikle uygulamadan yaklaşık 30 dakika önce gerçekleşecektir. Alternatif olarak, sağlık hizmeti sağlayıcısı rahim ağzınıza uyuşturucu bir iğne uygulayabilir.
Bakırlı RİA Takma Prosedürü Nedir?
Diğer jinekolojik muayenelerde olduğu gibi, sağlık uzmanınız RİA takılması için sırt üstü yatmanızı isteyecektir. Bacaklarınız üzengi ile yukarı kaldırılacaktır. Daha sonra vücudunuzu örtmek için bir çarşaf kullanılacaktır. Sağlık uzmanınız prosedürün her adımını açıklayacak ve hatta bakırlı RİA’nın kendisi de dahil olmak üzere takma işlemi için kullanılan cihazları size gösterecektir. Serviksi açık tutmak için spekulum olarak bilinen bir cihaz vajinanıza yerleştirilecektir. Ardından sağlık uzmanı uygun bir antiseptik kullanarak vajinanızı ve serviksinizi temizleyecektir. Bu, takma işlemiyle ilgili herhangi bir enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur. Bakırlı RİA, özel bir yerleştirici kullanılarak rahminizin içine yerleştirilecektir. RİA yerleştirildikten sonra yerleştirici çıkarılacaktır. Sağlık uzmanı daha sonra RİA iplerini istenilen uzunlukta kesecektir. Bu işlem tamamlandıktan sonra spekulum çıkarılacaktır.
Bazı kadınlar takma işlemi sırasında kramp hissettiklerini bildirmişlerdir. Diğerleri hafif bir rahatsızlık hisseder. Uygulamanın ağrısı genellikle 2 dakika içinde geçer. Bu, parasetamol veya ibuprofen gibi ağrı kesicilerle de hafifletilebilir. Sağlık uzmanınız takma işlemi tamamlandığında sizi uyaracak ve dinlenmenizi isteyecektir. Hazır olduğunuzda, yavaşça oturmanız ve giyinmeniz önerilecektir. Sağlık uzmanınız daha sonra ne beklemeniz gerektiği ve takip ziyaretlerinin ne zaman yapılacağı (genellikle yerleştirmeden 3-6 hafta sonra) hakkında daha fazla bilgi verecektir.
Bakırlı RİA takıldıktan Sonra Ne Beklenir?
Çoğu durumda RİA takılması karışık bir işlem değildir ve takılır takılmaz günlük aktivitelerinize dönebilmeniz gerekir. Ancak bazı kişiler takıldıktan sonra tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi, mide bulantısı ve kalp hızında yavaşlama yaşar, ancak nadiren bayılırlar. Diğerleri ise yerleştirme sonrası ağrı yaşar. Bu etkiler dinlenme ve ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. Bazı ülkelerde RİA takıldıktan sonra birinin sizi eve götürmesi zorunludur. Randevunuzu almadan önce tüm gereklilikler hakkında bilgi aldığınızdan emin olun.
Bakırlı RİA’nın Pozisyonunu Nasıl Kontrol Edersiniz?
RİA (spiral) takıldıktan sonra, rahimden vajinanızın en üst kısmına kadar, yaklaşık iki santim aşağı sarkan küçük bir ip fark edebilirsiniz (ip vajinadan dışarı sarkmaz). İp, RİA’nın daha sonra çıkarılabilmesi için oradadır [6]. Takıldıktan sonra, RİA’nın yerinde olduğundan emin olmak için yılda birkaç kez iplerin uçlarını kontrol etmelisiniz.
– Ellerinizi sabun ve suyla temizleyin, ardından oturun veya çömelin.
– Parmağınızı, burnunuzun ucu gibi sert ve lastiksi hissedeceğiniz serviksinize dokunana kadar vajinanıza sokun.
– ipleri hissedin. Eğer onları bulduysanız, tebrikler, RİA’nız kullanıma hazırdır. Ancak, RİA’nın sert kısmını rahim ağzınızda hissediyorsanız, doktorunuz tarafından düzeltilmesi veya değiştirilmesi gerekebilir.
İpleri çekiştirmeyin! Çekerseniz RİA yerinden çıkabilir. RİA iplerini hissedemiyorsanız, sağlık uzmanınız RİA’nın doğru yerde olduğunu onaylayana kadar ya cinsel ilişkiden kaçınmalı ya da prezervatif kullanmalısınız. Kaybolan ipi fark etmeden 5 gün önce seks yaptıysanız, acil doğum kontrol yöntemi kullanmalısınız.
İpleri kişisel olarak kontrol etme konusunda rahat değilseniz, sağlık uzmanınız takıldıktan 3 ila 6 hafta sonra ve daha sonra yıllık olarak kontrol edebilir [7].
Bakırlı RİA Takıldıktan Sonra Kramplar Ne Kadar Sürer?
Bakırlı RİA takıldıktan sonra yaşanan ağrı kadından kadına değişir. Bazılarında kramp ve sırt ağrıları genellikle 1 ila 2 gün içinde kaybolur. Diğerlerinde ise haftalarca, hatta 3 ila 6 aya kadar sürebilir. Ayrıca bu 3 ila 6 ay boyunca yoğun, düzensiz ve kramplı kanamalar yaşayabilirsiniz.
Bakırlı RİA Takıldıktan Sonra Ne Kadar Süre Kanama Olur?
RİA takıldıktan sonra muhtemelen 1 ila 7 gün boyunca kanamanız olur. Bu kanama, takıldıktan saatler sonra daha yoğun olur ancak daha sonra zamanla azalır. Takma işleminden sonra ateş, çok yoğun kanama (bir saat içinde 1-2 pedi ıslatacak şekilde) veya kötü kokulu kanama yaşarsanız, bu bir enfeksiyonunuz olduğu anlamına gelebilir. Derhal tıbbi yardım alın. Takıldıktan sonraki ilk gün bir miktar kan pıhtısı görülmesi de normaldir, ancak bu uzun süre devam etmemelidir. Lekelenme veya kanama 3-6 ay içinde geçmelidir, ancak 6 aydan fazla devam ederse sağlık uzmanınıza danışmalısınız.
Bakırlı RİA takıldıktan ne kadar süre sonra etkili olur?
Bakırlı RİA takıldıktan hemen sonra gebeliği önlemede etkili olur.
Bakırlı RİA takıldıktan sonra ne zaman cinsel ilişkiye girebilirim?
Enfeksiyon riskini azaltmak için bakırlı RİA takıldıktan sonra vajinal seks yapmadan, tampon veya adet kabı kullanmadan, banyo yapmadan (tamamen suya değdirirek) veya yüzmeden önce en az 24 saat beklemeniz tavsiye edilir.
Bakırlı RİA ile hamile kalınabilir mi?
Bakırlı RİA ile hamilelik olasılığı oldukça düşüktür. Family Planning Handbook göre bakırlı RİA kullanan kişilerin sadece %1’i bakırlı RİA kullandıktan sonraki ilk yıl içinde hamile kalmaktadır. Bir gebelik oluştuğunda, bunun dış gebelik olma ihtimali çok düşüktür. Hamileliğin erken belirtilerinden şüpheleniyorsanız, mümkün olduğunca hızlı bir şekilde hamilelik testi yapmalısınız. Test pozitif çıkarsa, dış gebeliği ortadan kaldırmak için derhal sağlık uzmanınıza danışmalısınız. Hamileyseniz, güvenli bir hamileliğe devam etmenize veya kürtaj yaptırmanıza imkan vermek için RİA çıkarılabilir. Rahim içinde bakırlı RİA ile hamileliğe devam edildiğinde, hamileliğin kaybı riski yüksektir.
Bakırlı RİA pelvik inflamatuar hastalığına (PID) neden olabilir mi?
Sağlık hizmeti sağlayıcıları için Family Planning handbook Bakır RİA’nın pelvik inflamatuar hastalığa (PID) neden olmadığı açıklanmaktadır. Ancak Klamidya veya Gonore hastalığı olan birine RİA takılırsa bu hastalıklar PID’ye neden olabilir. Bu sıklıkla görülen bir durum olmamakla birlikte, böyle bir durum meydana geldiğinde, genellikle takılmayı takip eden ilk 20 gün içinde olacaktır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) yakalanma riski yüksek olan ve CYBE tarama sorularının CYBE vakalarının yarısını belirlediği bir grup bireyde PID oranının her 1000 takma işleminde 2’den az olacağı tahmin edilmektedir.
Bakırlı RİA takıldıktan sonraki 20 gün içinde aşağıdaki olağan dışı belirtileri yaşarsanız, PID geliştirmiş olma ihtimaliniz vardır. Daha ayrıntılı değerlendirme ve uygun tedavi için derhal sağlık uzmanınıza başvurmalısınız.
Vajinanızdan anormal akıntı;
mide bulantısı ve/veya kusma; ve
cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı
ateş/üşüme;
karnınızın alt kısımlarında ağrı.
