Spermisit nedir?
Spermisitler, temas halinde spermi hareketsiz hale getirebilen veya öldürebilen ilaçlardır. Spermleri rahme girmeden önce yok etmek için cinsel ilişkiden hemen önce vajinanın derinliklerine, rahim ağzının yakınına uyguladığınız bir doğum kontrol yöntemidir (1).
Piyasada farklı spermisit türleri ve markaları mevcuttur. En yaygın kullanılan spermisit nonoksinol-9 içeren spermisittir. Bu tür spermisitlerin gonore ve klamidya enfeksiyonlarına karşı koruma sağladığı gösterilmiştir.
Diğer spermisit türleri arasında menfegol, benzalkonyum klorür, oktoksinol-9, klorheksidin ve sodyum dokusat içerenler bulunur.
Spermisitler kremler, jöleler, köpüren tabletler, eriyen filmler, eriyen veya köpüren fitiller ve basınçlı köpük kutuları şeklindedir.
Krem, jöle ve köpük şeklinde kutulardan çıkan spermisitler tek başlarına, prezervatiflerle veya diyaframlarla birlikte kullanılabilir.
Eriyen fitil, film, köpüren tablet veya köpüren fitil şeklinde olan türleri tek başına veya prezervatifle birlikte kullanılabilir (2).
Spermisit nasıl çalışır?
Spermisitler, sperm hücrelerinin zarlarının onları öldürecek veya hareketlerini yavaşlatacak şekilde parçalanmasına yol açarak çalışır. Bu, spermin yumurtayla buluşmasını engeller.
Spermisit ne kadar etkilidir?
Spermisitin etkililiği büyük ölçüde ne kadar doğru ve istikrarlı kullanıldığına bağlıdır. Spermisitler her cinsel ilişkide kullanılmadığında hamilelik riski artar. Spermisit genellikle her cinsel ilişkiden hemen önce uygulanır ve etkisi yalnızca bir saat sürer. Birincil veya ikincil yöntem olarak kullanılabilse de, spermisit en iyi diyafram, servikal kapak veya prezervatif gibi diğer kontraseptif bariyerlerle birlikte kullanıldığında işe yarar. Vajinal spermisitler tek başlarına kullanıldıklarında Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonların (CYBE) bulaşmasına karşı kısıtlı koruma sağlar ve HIV enfeksiyonuna karşı koruma sağlamaz.
Yaygın olarak kullanıldığı şekliyle spermisitlerin ilk yıldaki etkililik oranı %79’dur. Bu da spermisit kullanan her 100 kadından 21’inin hamile kalacağı anlamına gelmektedir. Her cinsel ilişki sırasında doğru kullanımla, spermisit hamileliği önlemede %84 etkinlik sağlayabilir. Bu da spermisit kullanan her 100 kadından sadece 16’sının hamile kalacağı anlamına gelmektedir (3).
Genel olarak, spermisitin etkinliği doğru, tek başına veya diğer korunma yöntemleriyle birlikte kullanılmasına bağlı olarak %50’ye kadar düşük veya %99,9’a kadar yüksek olabilir. Spermisidin servikse doğru yerleştirilmesi ve dağılması için yeterli zaman tanınması, etkililiğini etkileyebilecek kritik faktörlerdir. Spermisitin diğer koruma yöntemleriyle birlikte kullanılması etkisini önemli ölçüde artırır. Spermisitin prezervatifle birlikte kullanılması %99,9 oranında etkililikle sonuçlanmaktadır (4).
Spermisit nasıl kullanılır?
Doğru kullanım için ambalaj üzerindeki talimatları okuduğunuzdan ve son kullanma tarihini kontrol ettiğinizden emin olun.
Spermisitin kullanımı kolaydır – parmaklarınızla veya bir aplikatörle vajinanıza uygulamanız yeterlidir.
– Yeterli miktarda spermisit kullanın.
– Her cinsel ilişkide ek bir spermisit uygulaması yapın.
– Spermisit uygulaması ile cinsel ilişki arasında önerilen süre kadar bekleyin. Bazı spermisitler seks yapmadan önce 10-15 dakika beklemenizi gerektirir. Bu, spermisitin erimesini ve dağılmasını sağlar. Bu tür spermisitler de yerleştirdikten sonra yalnızca bir saat boyunca etkilidir. Seks yapmadan önce üç saatten fazla zaman geçerse, spermisiti tekrar uygulayın.
– Vajinal kontraseptif folyo (%28 nonoksinol-9 içeren 2’ye 2 inç yaprak) erimesi ve dağılması için cinsel ilişkiden en az 15 dakika önce yerleştirilir. Üç saatten fazla zaman geçtiyse, başka bir folyo yerleştirilmelidir.
– 12,5 nonoksinol-9 içeren spermisidal köpük uygulamadan hemen sonra ve yerleştirildikten sonra bir saate kadar etkilidir. Bir aplikatör kullanılarak vajinaya uygulanır ve her ek cinsel eylemden önce tekrar uygulamanız gerekir.
– Cinsel ilişkiden sonra en az altı saat boyunca duş almayın.
– Her zaman yanınızda ek bir spermisit bulundurun (5).
Spermisitin avantajları
– Kullanımı kolaydır ve kolayca erişilebilir. Kullanmak için özel becerilere ihtiyacınız yoktur.
– Ön sevişmenin bir bölümü olarak uygulanabilir.
– Hormon içermez.
– Reçeteye gerek yoktur. Spermisit kullanmak için sağlık uzmanına görünmenize gerek yoktur.
– Emzirme döneminde kullanılabilir.
Cinsel ilişkiden sonra spermisit kullanabilir misiniz?
Hayır, hamileliği önlemede etkili olabilmesi için spermisit yalnızca cinsel ilişkiye girmeden önce uygulanabilir.
Regl dönemindeyken spermisit kullanabilir miyim?
Evet, regl döneminizdeyken spermisit kullanabilirsiniz. Ancak, bu süre zarfında, toksik şok sendromuna yakalanma riskiniz olduğundan, diyafram veya servikal başlık ile birlikte kullanmanız önerilmez. Prezervatif ile birlikte kullanma seçeneğiniz vardır. Spermisitler adet döneminizi veya hormonlarınızı hiçbir şekilde etkilemez.
