Tüp ligasyonu nedir?
“Tubal sterilizasyon”, “kadın sterilizasyonu”, “bi-tubal ligasyon”, “gönüllü cerrahi kontrasepsiyon”, “mini lap”, “tubektomi”, “operasyon” veya “tüplerinizi bağlatmak” olarak da bilinen tüp ligasyonu, kadınların hamile kalmasını önlemek için fallop tüplerini bloke eden kalıcı bir doğum kontrol yöntemidir. Çocuk sahibi olmak istemeyen ya da halihazırda ebeveyn ise daha fazla çocuk sahibi olmak istemeyen kişiler için tasarlanmış cerrahi bir prosedürdür (1).
Tubal kelimesi fallop tüpü anlamına gelmektedir. Yumurtalık tarafından salınan bir yumurta fallop tüpü yoluyla rahme gider.
Ligasyon kelimesi bir şeyi bloke etmek veya bağlamak anlamına gelir. Fallop tüplerinin bağlanması, yumurtanın döllenme için spermle buluşmak üzere tüpten aşağı inmesini engeller.
Tıpkı vazektomi (erkekler için kalıcı doğum kontrolü) gibi, tüp ligasyonu da hamile kalmaya karşı kalıcı, uzun süreli ve çok etkili bir koruma sağlamayı amaçlamaktadır. Çoğu durumda, bu yöntemin tersine çevrilmesi mümkün değildir ve tersine çevirme girişimleri genellikle zor, pahalı ve kolayca ulaşılabilir değildir. Geri döndürme ameliyatı yapılsa bile, bunun gebeliğe olanak sağlayacağına dair bir güvence yoktur. Fallop tüpleri yeniden bağlanan kişilerin yalnızca %50-80’i hamile kalabilecektir (2).
Kadın sterilizasyonu ne zaman iyi bir seçenektir?
– Hamilelik ciddi sağlık sorunlarına neden olacaksa.
-Sizin veya eşinizin hamile kalmaması için tıbbi bir neden varsa, sterilizasyon iyi bir seçenek olabilir.
– Hamile kalmak istemediğinizi kesin olarak biliyorsanız.
Tüp ligasyonu ne kadar etkilidir?
Tüp ligasyonu en etkili doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Bununla beraber, küçük bir başarısızlık riski vardır.
Tüp ligasyonu yaptırdıktan sonraki ilk yıl içinde, insanların %1’inden daha azı hamile kalacaktır. Bu da 1.000 tüp ligasyonundan sadece 5’ine denk gelmektedir. İlk yılın ardından, bir kadının menopoza girdiği zamana kadar, küçük bir risk kalır. Kullanımdan sonraki 10 yıl içinde, insanların yaklaşık %2’si hamile kalacaktır (her 1.000 kadında 18-19 kadın).
Tüm tüp ligasyonu tekniklerinde hamilelik riski düşük olmakla birlikte, fallop tüplerinin nasıl tıkandığına bağlı olarak her yöntemin etkililiği biraz değişmektedir. Doğum yaptıktan hemen sonra tüplerini bağlatanlar en düşük hamilelik riskine sahiptir (3).
Tüp ligasyonu ne zaman yapılabilir?
– Tüp ligasyonu, hamile olmadığınız tespit edilmiş olduğu sürece ayın herhangi bir zamanında yapılabilir.
– Aylık adetinizin başlangıcından sonraki yedi gün içinde yapılırsa, işlemden önce başka bir doğum kontrol hapı kullanmanıza gerek kalmayacaktır.
– Son adet döneminizin başlangıcından itibaren yedi günden fazla bir süre geçmişse, hamile olmadığınız sürece istediğiniz zaman işlemi yaptırabilirsiniz.
– Oral kontraseptiflerden geçiş yapıyorsanız, düzenli adet döngünüzü sürdürmek için paketi bitirene kadar hap kullanmaya devam edebilirsiniz.
– Spiralden geçiş yapıyorsanız, çıkarıldıktan hemen sonra tüp ligasyonu işlemini yaptırabilirsiniz.
– İşlemin doğumdan sonra yapılmasını istiyorsanız, hamile olmadığınız tespit edilmiş olduğu sürece, doğumdan sonraki yedi gün veya altı hafta içinde yapılabilir.
– Düşük yaptıysanız veya komplike olmayan bir kürtaj geçirdiyseniz, tüp ligasyonu 48 saat içinde yapılabilir.
– Acil doğum kontrol hapları kullandıysanız, bir sonraki adet döneminizin başlamasından sonraki yedi gün içinde yaptırırsanız tüp ligasyonu hemen etkili olacaktır (4).
